چکیده مقاله:

هنر رشتی دوزی, نوعی قلاب دوزی و یکی از رودوزی های اصیل و ارزشمند ایرانی است که شهرت جهانی دارد و در دنیا نیز به همین نام رشتی دوزی (rashti duzi) معروف است که در دوره ی قاجار حتی با ارزش بیشتری نسبت به قالی به خارج از کشور صادر می شده است. هدف این مقاله بررسی نقوش نمادین به کار رفته در هنر رشتی دوزی دوره ی قاجار است. سوالی که در این مقاله به آن پاسخ داده می شود عبارتند از: نقوش نمادین که باعث اصیل شدن این هنر در دوره قاجار شده اند کدامند و فرضیه عبارت است از: آنچه باعث اصالت بخشی, شهرت جهانی و فرارفتن رشتی دوزی از یک هنر تزیینی صرف, و مطرح شدن آن در بازارهای جهانی و رقابت آن با قالی شده, وجود نقوش اصیل و نمادین ایرانی در این هنر است. که شامل انواع نقوش گیاهی همچون درخت زندگی , جانوری مثل طاووس, اساطیری مثل اژدها و اژدها کشی, مذهبی مانند شیر و خورشید و تزیینی مانند بته جقه هستند که در مقاله در مورد هر کدام به تفصیل پرداخته شده و به جایگاه این نمادها هم در هنر ایران باستان و هم در هنر اسلامی و حتی عرفان اسلامی اشاره شده است. روش تحقیق توصیفی, تحلیلی و مبتنی بر مشاهده است و جهت گردآوری تصاویر آثار از وبسایت موزه ها و آثار موجود در وبسایت حراجی های آثار هنری استفاده شده است.

نویسندگان: سمیه فلاح کاظمی، پریسا شاد قزوینی