شاهسون ها يا عشاير ايلسون (عشاير شاهسون بعد از انقلاب نام خود را به (ايلسون) تغيير دادند)، يکي از مهمترين طوايف شمال غربي و ترک زبان ايران به شمار مي روند. سرزمين کنوني اين ايل، منطقه کوهستاني اهر، مشکين شهر، دشت مغان، کناره هاي رود ارس و پاره اي ديگر از مناطق آذربايجان شرقي است. آنها به توليد سوماک، کيف گليم (مفرش)، بافته هاي مسطح، روکرسي، پالاس و ورني شهرت دارند. در طرح و بافت گليم هاي آنها نوعي محدوديت به چشم مي خورد. از نگاره هاي بزرگ و برجسته، به صورت رديفي استفاده شده است. اکثريت اين نقوش در بافته هاي قفقاز و آناتولي نيز مشاهده مي گردد. بعضي شباهت هاي اقوام شاهسون و قفقاز به حدي است که امکان تمايز آنها به سختي ميسر است، به خصوص در بافته هاي قديمي تر که مربوط به زماني است که مرزهاي جنوبي قفقاز و شاهسون يکي بوده اند. هدف از اين تحقيق، بررسي تطبيقي عناصر تزييني و نقوش گليم هاي ايل شاهسون و منطقه قفقاز است. اين مقاله با هدف پاسخگويي به سوالات زير نوشته شده است: 1) نقوش تزييني بافته هاي ايل شاهسون چه هستند؟، 2) نقوش بافته هاي منطقه قفقاز چه عناصر تزييني دربردارند؟ و 3) نقوش دو منطقه چه شباهت ها و تفاوت هايي با يکديگر دارند؟ مقاله از نوع تاريخي و روش بررسي، توصيفي- تحليلي است. بر اساس اين روش ابتدا مناطق و سپس نقوش بافته ها توصيف و تحليل مي شوند. گردآوري مطالب از منابع کتابخانه اي و الکترونيکي انجام گرفته است.

نویسندگان: محمودي فتانه, شايسته فر مهناز