چکيده مقاله:

  طرح ماهي درهم يکي از مهم ترين و در عين حال فراگيرترين طرح هاي قالي ايران است. اين طرح در بيشتر مناطق قاليبافي کشور استفاده شده و در بازارهاي جهان فرش نيز همواره مورد استقبال قرار گرفته است، درحال حاضر بافندگان فرش دستباف استانهاي خراسان جنوبي ،همدان، آذربايجان شرقي ، مرکزي، فارس و... از طرح ماهي درهم به عنوان نقشه فرش استفاده مي نمايند که در هر يک از مناطق فوق داراي ويژگي هاي خاص از لحاظ نقشمايه هاي کاربردي اندازه واگيره، حواشي کاربردي رنگبندي و بالاخره سبک نقشه از نظر شکسته يا گردان مي باشد

در اين مقاله تلاش گرديده اولآ ريشه هاي تاريخي و نمادين طرح فوق و ارتباط آن با آيين مهر ميترا و نمادهايي همچون ماه، ماهي و زمين مورد بررسي قرار گيرد. ثانيآ هر يک از گونه هاي رايج ماهي در هم در مناطق مختلف کشور آنا ليز شده و با يکديگر مورد مقايسه قرار گرفته اند ، ثالثآ در اين مقايسه تاثيرات اقليم ، جغرافيا ، فرهنگ ، اعتقادات و پتانسيلهاي بالقوه موجود در هر يک از مناطق در خصوص فرشبافي بر طرح ماهي درهم تجزيه و تحليل شده است

مقاله دستاوردهاي بسيار خوبي در خصوص شناسايي، ريشه يابي گونه هاي مختلف طرح ماهي درهم و علل شکل گيري گونه هاي مختلف اين طرح داشته است.

نویسنده: سرکار خانم زهرا تيموری